YELİN EVCEN VE GÖNÜL ARDAL İLE DİYALOGTAYIZ
Aydınlatma Tasarımı konusunda, sektörün farklı disiplinlerinden konuklarımızla gerçekleştirdiğimiz “Diyalog” röportajlarımızda bu ay, Gönye Tasarım kurucu ortakları Mimar Yelin Evcen ve İç Mimar Gönül Ardal’ı ağırlıyoruz.
Türkiye’de önde gelen gayrimenkul yatırım şirketlerinin yaratıcı çözüm ortağı olarak yer aldığı çok sayıda markalı konut ve rezidans projelerinin yanı sıra; otel, ofis ve mağaza iç mekan projelerindeki deneyimiyle Orta Doğu, Asya ve Avrupa’da tasarım faaliyetlerine devam eden Gönye Tasarım’ın kurucu ortakları Yelin Evcen ve Gönül Ardal ile aydınlatma tasarımı üzerine konuştuk.
1. Hayatınızda, işinizde ya da evinizde ışık, yaşam tarzınızı nasıl etkiler?
Yelin Evcen: Ruh halimi direkt etkilediğini söyleyebilirim, gün içinde farklı ihtiyaçlara yönelik farklı aydınlatma seçenekleri tercih ediyorum. Mekânın fonksiyonuna uygun aydınlatılmamış mekanlarda bulunmak beni rahatsız eder. Işık seviyesi, direkt veya endirekt oluşu ve tabii ki sıcaklığı mekâna ve fonksiyona uygun tasarlanmış olmalı. Mümkünse gün ışığı, özellikle güne başlamak ve gün içinde çalışırken her zaman ilk tercihim ama her zaman yeterli olmuyor.
Gönül Ardal: Yaşam alanlarındaki ışık kullanımının insanlar kadar tüm canlıları da duyusal ve duygusal olarak doğrudan etkilediğini düşünüyorum. Yaşam tarzımda ışığı farklı kullanım tercihlerime, mekana ve yaşadığım ana göre opsiyonel olarak kullanmayı tercih ederim. Ofisimde de evimde de hem gizli ışıkları hem endirekt hem de direkt aydınlatmaları alternatifli olarak kullanabiliyor olmak istediğim ortamı yaratmama imkan sağlıyor. En etkilendiğim ışık ortamı ise odama dolan gün doğumu ışığı ile yaz akşamlarında balkonumda izlediğim gün batımı anıdır.
2. Aydınlatma Tasarımı projenizde aşağıdakilerden hangisidir? Neden?
• Bilim
• Teknik
• Sanat
Y.E: Aslında hepsi bir bütün diye düşünüyorum, aydınlatmanın mekânın ambiyansını direkt etkilemek gibi bir özelliği var. Mekânın ambiyansı ise ruh halimizi ve bu vesile ile beyin kimyasallarımızı etkiliyor. Projelerimizde amacımız insanların yaşam kalitesini yükseltmek olduğu için aydınlatma tasarımı bu hedefin en önemli parçalarından bir tanesidir.
G.A: Aydınlatma tasarımının hem bilimi hem tekniği hem de sanatı içinde barındırdığını düşünüyorum. Aydınlatma tasarımının insan üzerindeki pozitif etkileri bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Her mekanda ayrı hissedilmesi istenen ışık etkisi farklı değerler ve hesaplamalar ile tasarımla bütünleştirilerek ve teknoloji ile de buluşturularak teknik bilgiler çerçevesinde çalışılır. Teknik bir çalışma gerektirirken aynı zamanda estetik olarak da göze ve tüm duyulara hitap edilmesi istendiğinden içinde sanatsal bir çalışma da barındırmaktadır. Mimari bir yapıdan bir heykele kadar her türlü sanat eserini etkili ve doğru bir aydınlatma tasarımı ile buluşturduğunuzda sizde bıraktığı görsel ve duygusal etkisi bambaşka olabilir.
3. Mimari aydınlatma tasarımı sizce projeye bir değer katabilir mi?
Y.E: Tasarımda kullanılan malzemeleri de tasarlanan detayları da farklı aydınlatma etkileri ile bambaşka deneyimliyoruz. Işığı mekân tasarımında somut bir objeden bile daha önemli bulduğumu söylemeliyim. Aydınlatma tasarımı zayıf kalmış mekanlarda mekânın tasarımı tamamlanmış sayılmaz bence. Zayıf tasarım ile anlatmak istediğim, az veya çok fazla aydınlatılmış olması ya da aydınlatmanın işleve veya mekâna uygun tasarlanmamış olmasıdır. Aydınlatması iyi tasarlanmış mekanlarda tasarımcı olmayan birisi belki aydınlatmanın tasarımını değerlendiremez ama kendisini o mekânda iyi hissedeceği kesin.
G.A: Aydınlatma tasarımını da bütünün bir parçası olarak görüyor ve bir proje sürecinde Mimari, İç Mimari gibi diğer disiplinler kadar çok önemli bir katkısının olduğunu düşünüyorum. Ayrı bir teknik bilgi gerektiren bu çalışma profesyoneller tarafından çalışıldığı takdirde doğru bir çalışmayla projeye çok daha fazla değer katacaktır. İyi bir aydınlatma tasarımı ile mimari detayların daha iyi vurgulanmasını sağlarken bir yandan da çeşitli senaryo kullanımları ile aynı mekanda birden çok ambiyansı yaşama imkanı bulabilirsiniz.
4. Aydınlatma tasarımcısıyla çalışmış olduğunuz sürecin size mimar olarak ne kattığını düşünüyorsunuz?
Y.E: Öncelikle projede amacına uygun aydınlatma tasarımına ulaşma, mekâna istediğimiz ambiyansı verebilmek.
Doğru adette ve teknik özellikte ürün seçimi ile aydınlatma listelerinin en doğru şekilde hazırlandığından emin olabilmek.
Mekân tamamlandığında sürpriz bir ışık etkisinin tasarımı bozmasının veya kullanıcıyı kötü etkilemesinin önüne geçilebilmesi aklıma gelen ilk maddeler.
G.A: Bir proje sürecinde verilen aydınlatma tasarımı hizmeti ile mekânda ışığın yeterliliğinin profesyonel ellerde hesaplanarak kontrol edilmesi projemize teknik tabanlı bir çalışma ile olumlu bir katkı sağlıyor. Bu tasarım çalışması ile mekânda oluşabilecek yansımaları önceden ön görebiliyor, farklı senaryo ve ürün önerileri ile sürdürülebilir bir tasarım üzerinde çalışma imkanı bulabiliyorsunuz.