AYDINLATMA TASARIMI NE DEĞİLDİR?

Aydınlatma ışığın; işlevsel ve estetik etkiler elde edebilmek için bilinçli olarak kullanılmasıdır. Peki ya, tasarımsal olarak? Mesela, aydınlatma tasarımı nedir ya da ne değildir, gerçekten biliyor muyuz?

1969 yılında “Aydınlatma Tasarımcısı” mesleğinin tanınması ve sektörde standartlar belirlenmesi için Amerika’da kurulan IALD (International Association of Lighting Designers) ile aydınlatma tasarımcılarının bir araya gelmesi sağlandı. Fakat aydınlatma tasarımcılığı ülkemizde çok yeni ve az bilinen bir meslek. Türkiye’nin ilk bağımsız mimari aydınlatma tasarımı ofisi olarak aydınlatma tasarımının bilinirliliği ve doğru büyümesi konusunda kendimizi sorumlu hissediyoruz. İşin mutfağında olan uzman kişiler olarak doğru bilinen yanlışları, sektörün doğru olarak ifade edilebilmesi için aydınlatma tasarımının ne olduğunu, daha da önemlisi ne olmadığını ifade etmek istiyoruz.

• Aydınlatma tasarımı; mimariyi karanlıktan kurtarmak için yapılan bir çalışma, değildir. Mimarinin ve insanların ışık ile yaşayacakları deneyimi tasarlamaktır.

 

• Aydınlatma tasarımı, bir lüks ya da ayrıcalık, değildir. İyi yaşam standardının bir gerekliliğidir. Işık, psikolojik olarak bizlerin üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir, biz farkında olmasak bile. Sahip olduğu güçlü etki ile gün içerisinde bizi farklı ruh hallerine sürükler; eğlendirir, dinlendirir, motive eder, yol gösterir, değer katar, mutlu eder, hatta kimi zaman mutsuz da edebilir. Bu sebeple proje sürecinde mekân tasarlanırken aydınlatmanın kullanıcı üzerindeki etkisini göz ardı edemeyiz.

 

• Aydınlatma tasarımı, projede kullanılacak ürünlerin seçilmesi, değildir. Aydınlatma tasarımı, mimari bir mekânı kullanışlı ve duyarlı bir biçimde standartlarına uygun aydınlatmak için gerekli ürünlerin ve tekniklerin “herhangi bir ürün satış kaygısı olmadan” oluşturulan konsepte bağlı olarak tasarlanması, ışığa yön verilmesidir. Tek amaç, doğru yerde doğru ışığı tasarlamaktır.

 

• Aydınlatma tasarımı, yapım sürecinin son aşamasında danışmanlık alınacak bir konu değildir. Bu alanda uzman aydınlatma tasarımcılarının tıpkı bir mimar gibi süreç içinde görev alarak projeye tasarım hizmeti vermesidir. Projenin ilk safhalarından itibaren ekibe dahil edilecek bir aydınlatma tasarımcısı, mimar ve elektrik mühendisine, doğru ve yerinde çözümler üretirken, iş ortaklığı ile vakit kazandırarak yatırımcının daha ilk aşamalarda kar etmesini sağlar. Bu nedenle sürece en başında dahil edilmelidir.

 

• Aydınlatma tasarımı, mimar, elektrik mühendisi ya da başka bir disiplin tarafından yönetilebilecek bir süreç değildir. Bu konuda uzmanlığı olan aydınlatma tasarımcısı tarafından yapılmalıdır. Aydınlatma tasarımcısı, aldığı aydınlatma eğitimi ile, ışığın malzeme ile davranışlarına hâkim, alternatif çözüm üretebilen, mekanlarda ışık ile algıyı yönlendirebilme bilgisi ve tecrübesine sahip olan kişidir. Aydınlatmayı mimari ile doğru olarak bütünleşip öngörülen bütçe çerçevesinde mekanları kullanışlı, duyarlı ve doğru teknikleri kullanarak aydınlatır. Amaç doğru yerde, doğru ışığı “marka bağımsız” olarak tasarlamaktır. Mimar projesinden, aydınlatma tasarımcısı ise projenin aydınlatma kaleminin doğru yönetilmesinden ve verdiği danışmanlık sonunda ortaya çıkacak sonuçtan sorumludur. Bu sebepten aydınlatma tasarımı, aydınlatma tasarımcısı tarafından yapılmalıdır.

 

Yola çıktığımız günden beri ülkemizde aydınlatma tasarımı kavramının bilinirliği epey yol kaydetmiş olsa da , yapılacak her projede alınması gereken standart hizmetler arasındaki yerini en yakın zamanda alacağını düşünüyoruz. Çünkü her projede, her zaman ve her koşulda; ışık, tesadüflere bırakılmadan tasarlanmalıdır. Işık, uzman kişiler tarafından tasarlanmalıdır.