Yer, yıl: Kozyatağı, İstanbul 2013
İşveren: Anadolu Gayrimenkul
Mimar: HPP Architects
İş Kapsamı: Cephe, Peyzaj ve İç Mekan Aydınlatma Tasarımı ve Danışmanlığı
İstanbul Anadolu Yakası’nın gelişmekte olan iş merkezi bölgesi Kozyatağı’nda yer alan, projelendirme ve uygulama sürecinde enerji korunumunu esas alan ve LEED Platinyum sertifikasına sahip olan AND Kozyatağı, Türkiye’nin önemli ofis binalarından biridir. 2015 yılında hizmet vermeye başlayan AND Kozyatağı, aynı yıl Avrupa’nın en iyi ofis binası seçilmiş ve birçok uluslararası ödül almıştır.
Mimari projesi HPP Architects, cephe danışmanlığı Priedemann, proje koordinasyon ve yönetimi İşte Proje Yönetim tarafından yapılmıştır. Anadolu Yakası’nda E-5 karayoluna paralel konumda 11.000 m2lik bir alanda inşa edilen AND Kozyatağı; kule, podyum ve lobi bloğu olarak işlevlendirilen üç kütleden oluşmaktadır. Ofislerin bulunduğu 25 katlı kule, kullanıcıya modüler bir çalışma alanı sunmaktadır. Ofis katları tek veya iki kullanıcı tarafından kullanılabileceği gibi, dört bölüme de ayrılabilir şekilde planlanmış, bu yönüyle ihtiyaca göre farklı ofis tipolojileri oluşturmaya elverişli hale getirilmiştir. Lobi şeffaf bir kütle olarak tasarlanmıştır. Lobinin alt katında farklı büyüklüklerde toplantı odaları, konferans salonu, yemekhane gibi hacimler yer almaktadır. Podyum bloğu kuleye bitişik olarak projelendirilmiş, yönetim ofisleri ve kiralanabilir alan bu kısımda yer almaktadır.
Mimari aydınlatma tasarımı ve LEED değerlendirme çalışmaları açısından projeyi ele aldığımızda; iç mekânda tüm hacimler için yüksek enerji verimliliğine sahip çözümler, tasarlanan mimari aydınlatma konsepti doğrultusunda uygulama projelerine aktarılmıştır. Oluşturulan tip çözümlerde hem metrekareye düşen güç sınırlamalarının altında kalınıp hem de gereken aydınlık düzeyleri ve görsel konfor ihtiyacı karşılanmıştır. W/m2 değerleri, yani aydınlatma gücü yoğunluğu kriterlere uygun olmasına rağmen ilaveten WC, teraslar, personel giriş koridorları, kat görevlisi ofisleri veya kaçış merdivenleri gibi alanlarda varlık sensörleri kullanılarak gereksiz enerji sarfiyatları kontrol altına alınmıştır. Yapılan otomasyon uygulamalarıyla toplantı odası gibi alanlar konfor ve senaryo ihtiyaçlarına göre esnek yönetilebilir hale getirilmiştir. Bahse konu hacimler için oluşturulan aydınlatma modelleriyle aydınlık düzeyleri kontrol edilirken, W/m2 değerleri ayrı ayrı hesaplanmıştır. Bu veriler doğrultusunda oluşturulan/doldurulan tablolar ile tasarım aşamasındaki LEED kriter uyumlulukları belgelenmiştir.
Cephe aydınlatma konsept tasarımı, binanın üzerine yerleştirilen bir taç ve bu tacı yere bağlayan elemanlardan oluşmaktadır. Projelendirme ve uygulama aşamasında yüksek verimli lineer led ürünler kullanılıp LEED kriterlerinde hedeflenen değerlerin yaklaşık %20 altında değerler sağlanarak proje tamamlanmıştır. Cephede kullanılan ekipmanların, sistem kesitleri ve malzemenin imkân tanıdığı ölçüde alt yarı uzaya ışık veren hale getirilmesi sağlanmıştır. Bu sayede cephenin fark edilir olması sağlanırken binanın hem karbon ayak izi hem de ışık kirliliğine katkısı azaltılmıştır.
Peyzaj konseptinde, ışığın ihtiyaç duyulduğu yerde bulunması ilkesi esas alınmıştır. Konsept dahilinde farklı montaj tiplerinde ürünler kullanılmıştır. Alttan yukarı ışık verecek ağaç/bitki aydınlatmaları dışında tüm ürünlerin ışığının tamamını alt yarı uzaya vermesine dikkat edilmiş ve böylece arazi sınırı dışına ışık kaçışı kontrol altında tutulmuştur. Yukarıya ışık veren ürünlerin de LEED tarafından öngörülen oranın üzerine çıkmaması sağlanmış, bu ışık akısı değerleri ilgili tablolarla belgelenmiştir.
Işık kirliliğinin önüne geçebilmek ve doğal hayata verilen zararın en azından arttırılmamasını sağlamak açısından bu uygulamaların önemi tartışılmaz. Aksi takdirde şu anda büyük şehirlerde yaşadığımız yıldızsız hayatlarımız standart hale gelecek. Bu konuda çalışan uluslararası DarkSky* insiyatifi'nin çalışmaları ise izlemeye ve üstüne düşünmeye değer.
AND projesi son dönemde sayıları giderek artmakta olan Shell & Core binalar içinde başarılı bir örnektir. Bu, LEED gereksinimleri doğrultusunda tüm disiplinlerle birlikte geliştirilen, hatta bazı ihtiyaçlar doğrultusunda disiplinlerin kendi tasarımlarını gözden geçirerek yeni detaylar ürettikleri iyi bir ekip çalışması ürünüdür. Projenin yatırımcısının profesyonel yaklaşımının ve tasarım aşamalarına verdiği önemin bu sürece katkısı elbette tartışılmazdır. AND bulunduğu lokasyonda iş binaları arasında yakalayacağı başarıyla bütünleşik tasarım sürecinin ne kadar önemli olduğunun kanıtı olacaktır.